Các sự kiện và bước đột phá quan trọng trong sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) trong hơn bảy thập kỷ, được Đại học Stanford sắp xếp theo thứ tự thời gian từ năm 1950 đến 2022.
1950–1960: Giai đoạn nền tảng
- 10/50: Alan Turing đề xuất Bài kiểm tra Turing để đo lường trí thông minh của máy tính.
- 6/56: John McCarthy (ĐH Stanford) đặt ra thuật ngữ “Trí tuệ nhân tạo” (Artificial Intelligence) tại Hội nghị Dartmouth.
- 1/62: Arthur Samuel (IBM) tạo ra chương trình tự học chơi cờ caro có thể đánh bại nhà vô địch Mỹ.
- 1/66: Các nhà nghiên cứu Stanford phát triển Shakey, robot di động đa năng đầu tiên có khả năng suy luận về hành động của mình.
1967–1996: “Mùa đông AI” (AI ‘Winter’)
- Giai đoạn tài trợ và kỳ vọng dành cho AI suy giảm do không đạt được các mục tiêu như mong đợi.
(AI ‘Winter’ là thuật ngữ được Nils J. Nilsson, Giáo sư Kỹ thuật Kumagai về khoa học máy tính tại Đại học Stanford, sử dụng để mô tả giai đoạn AI tiếp tục đạt được tiến bộ về mặt khái niệm nhưng không có thành công thực tế đáng kể nào. Điều này dẫn đến AI không được mấy quan tâm và rất ít tài trợ dành cho AI.)
1997–2010: Đột phá và tái khởi động
- 5/1997: Máy chơi cờ Deep Blue của IBM đánh bại nhà vô địch thế giới Garry Kasparov.
- 10/2005: Xe tự lái Stanley của ĐH Stanford chiến thắng thử thách DARPA Grand Challenge sau khi hoàn thành chặng đường 132 dặm.
- 9/2002: Roomba, robot hút bụi tự động thương mại đầu tiên có khả năng điều hướng trong nhà, được ra mắt.
- 4/2010: Apple mua lại Siri, trợ lý giọng nói, và tích hợp vào iPhone 4S sau đó một năm.
2014–2022: Sự trỗi dậy của AI đàm thoại & mô hình ngôn ngữ lớn (LLM)
- 6/2014: Chatbot Eugene Goostman vượt qua bài kiểm tra Turing khi 1/3 giám khảo tin rằng đó là con người.
- 6/2018: OpenAI ra mắt GPT-1, mô hình ngôn ngữ lớn đầu tiên của họ.
- 6/2020: OpenAI phát hành GPT-3; Microsoft độc quyền sử dụng.
- 11/2022: OpenAI ra mắt ChatGPT cho công chúng.
Tóm tắt:
Dòng thời gian này phản ánh hành trình phát triển của AI từ nền tảng lý thuyết (Bài kiểm tra Turing), qua thời kỳ robot sơ khai (Shakey), các cuộc thi nổi bật (Deep Blue, DARPA), đến các ứng dụng thực tiễn (Roomba, Siri) và sự bùng nổ của mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), đỉnh điểm là sự ra mắt công chúng của ChatGPT. Biểu đồ cũng cho thấy sự phát triển có tính chu kỳ của AI, bao gồm cả “mùa đông AI”, trước khi bùng nổ mạnh mẽ trong thế kỷ 21.
